امیر پورپزشک رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در صربستان، افزود: قبل  از هر چیز خانواده به عنوان نخستین و مهمترین هسته اجتماعی نقش اساسی در شکل گیری هویت و انتقال ارزش های فرهنگی را دارد از این رو گفت‌وگو به زبان فارسی در خانه، قصه‌گویی، شعرخوانی و قصه خوانی برای کودکان ، یادآوری مناسبت‌ها و سخن گفتن درباره مفاهیم اخلاق و دینی انجام عبادات و آداب اسلامی به‌صورت خانوادگی و تشریح فلسفه آنها برای نسل جوان، سبک زندگی ایرانی، جشن‌های سنتی  و آیین‌های اسلامی در خانه از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است.

وی همچنین، ابراز کرد: با توجه به حضور نهادهای دینی ـ فرهنگی ایرانی در اغلب مناطقی که جمعیت قابل ملاحظه ای از هموطنان سکونت دارند این مراکز ظرفیت بسیار خوبی برای جذب نسل جوان هستند و می بایست مورد حمایت قرار گیرند.

رایزن فرهنگی ایران در صربستان درباره شیوه‌های انتقال میراث فرهنگی و زبانی به طور مؤثر در بین ایرانیان خارج از کشور توضیح داد: ساز و کارها را می‌توان در چند سطح بررسی کرد؛  سازوکارهای خانوادگی به عنوان محور اصلی و بنیادین در حفظ و تقویت هویت ملی شامل زبان مادری در خانه، کتاب و قصه، موسیقی و فیلم و آیین‌های سنتی دارای اهمیت هستند.

وی همچنین درباره ساز و کارهای آموزشی و نهادی در این عرصه گفت: مدارس مکمل زبان فارسی، برنامه‌های فرهنگی برای کودکان، مدارس آنلاین فارسی و اردوهای تابستانی فرهنگی، از جمله فعالیت هایی است که می تواند ایرانیان خارج از کشور را با هویت ایرانی در پیوند دائمی قرار دهد.

پورپزشک در توضیح ساز و کارهای اجتماعی برای ایرانیان خارج از کشور بیان کرد: انجمن‌های فرهنگی ایرانی، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها، مساجد و مراکز اسلامی ایرانی و رسانه‌های ایرانی مهاجر، از جمله امکاناتی هستند که می توانند در حفظ همبستگی میان ایرانیان خارج از کشور و ایجاد ارتباط مؤثر با فرهنگ ایرانی، دارای اهمیت اند.

رایزن فرهنگی ایران در صربستان همچنین به بهره برداری از ساز و کارهای فناورانه مانند اپلیکیشن‌های آموزش زبان فارسی، پلتفرم‌های داستان و انیمیشن و بازی‌های رایانه‌ای بومی اشاره کرد و گفت: در ادامه این فعالیت‌ها، می‌توان از ساز و کارهای پیوند با ایران مانند اردوهای تابستانی برای فرزندان هموطنان خارج، سفرهای خانوادگی به ایران، بازدید از اماکن تاریخی، دینی و فرهنگی، اعزام استادان ایرانی برای تدریس در مراکز فرهنگی و مدارس ایرانی در خارج نیز بهره برد.

وی با تاکید بر اهمیت بهره برداری از ظرفیت‌های علمی، تخصصی و اقتصادی ایرانیان خارج از کشور در راستای پیشرفت و توسعه کشور ابراز کرد: این موضوع بسیار کلیدی است. تجربه کشورهای مختلف نشان می‌دهد که جوامع مهاجر و دیاسپورا می‌توانند نقشی جدی در توسعه علمی، اقتصادی و فناورانه کشور ایفا کنند. برای استفاده بهینه از ظرفیت‌های علمی، تخصصی و اقتصادی هموطنان خارج از کشور می‌توان چند راهبرد اصلی در نظر گرفت.

پورپزشک ادامه داد: پیش از هر چیز باید سیاست نظام به صورت روشن و شفاف و یکپارجه مشخص شود و این تصور اشتباه که  جامعه ایرانی خارج از کشور ذیل اپوزیسیون صورت بندی می شود  اصلاح و ارتباط و تعامل با هموطنان مقیم خارج از کشور براساس رابطه شهروندی تعریف شود.

رایزن فرهنگی ایران در صربستان برای تقویت نگاه مثبت به ایرانیان خارج از کشور پیشنهاد داد: در این راستا باید بانک اطلاعاتی جامع نخبگان و متخصصان ایرانی خارج از کشور به‌روز و ارتباط مداوم با نخبگان ایجاد شود. دعوت از اساتید و پژوهشگران ایرانی مقیم خارج برای تدریس یا راهنمایی پروژه‌ها به صورت حضوری یا مجازی، ایجاد برنامه‌های مشترک دانشگاهی میان دانشگاه‌های ایران و مراکز علمی خارج و برگزاری همایش‌های علمی سالانه ایرانیان خارج از کشور در حوزه‌های تخصصی برای انتقال دانش نیز امری ضروری است.

وی ایجاد بسترهای شفاف حقوقی و مالی برای سرمایه‌گذاری ایرانیان خارج مانند معافیت‌های مالیاتی و تضمین امنیت سرمایه را از دیگر اموری دانست که در بهبود ارتباط موجود با داخل اهمیت دارد و افزود: راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه‌های استارتاپی و فناوری پیشرفته، تشکیل مناطق ویژه نوآوری و صادرات که ایرانیان خارج بتوانند در آنجا پروژه‌های خود را اجرا کنند و ایجاد شبکه‌های تخصصی آنلاین برای تبادل دانش، و همکاری‌های پژوهشی، قابل اجرا هستند.

پورپزشک با بیان اینکه لازم است از متخصصان برای انتقال تکنولوژی‌های نوین مانند انرژی‌های تجدیدپذیر، بیوتکنولوژی، هوش مصنوعی دعوت هدفمند شود، ابراز کرد: تقویت پیوندهای عاطفی و ملی از طریق حمایت فرهنگی و رسانه‌ای و برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی ـ علمی بین‌المللی با مشارکت هموطنان مقیم خارج، می تواند به ما در رسیدن به هدف‌مان که همانا بهره مندی از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور در حفظ هویت و همبستگی ملی است، مددرسان باشد. تحقق همه اینها مشروط به اراده واقعی در سطوح سیاستگذاری و تصمیم گیری کشور برای استفاده از ظرفیت‌های جامعه ایرانی خارج از کشور و برقراری ثبات سیاسی و اقتصادی پایدار است.

ایرانیان خارج از کشور سفیران فرهنگی و حامیان منافع ملی در صحنه بین‌المللی هستند 

رایزن فرهنگی ایران در صربستان درباره راهکارهای تسهیل همکاری و مشارکت دیاسپورای ایرانی گفت: کلید اصلی مشارکت جامعه ایرانی خارج از کشور  اعتماد، انگیزه و زیرساخت‌های شفاف است. شفافیت در فرآیندها و پرهیز از نگاه امنیتی صرف به ایرانیان خارج از کشور، رفع موانع حقوقی و اداری، تضمین امنیت سرمایه و مالکیت برای ایرانیان مقیم خارج،، ساده‌سازی روند بازگشت موقت (ویزای ویژه نخبگان، کارت شهروندی ویژه ایرانیان مقیم خارج)، امکان دو تابعیتی یا اقامت ویژه برای متخصصان تا از ترس مشکلات حقوقی منصرف نشوند، ارتباط مستمر و حمایت از انجمن‌ها و شبکه‌های ایرانیان خارج به عنوان پل ارتباطی با میهن، دعوت از اساتید و پژوهشگران برای تدریس کوتاه‌مدت یا مجازی در دانشگاه‌های ایران، معافیت‌های مالیاتی برای سرمایه‌گذاری ایرانیان خارج، تسهیل انتقال پول و سرمایه با همکاری بانک‌های بین‌المللی نقش اساسی دارند.

وی با تاکید بر اینکه نقش نمایندگی‌های سیاسی و فرهنگی ایران در خارج از کشور در زمینه جذب اعتماد و ایجاد انگیزه بسیار مهم است، بیان کرد: برگزاری جشنواره‌های علمی، فرهنگی و هنری ایرانیان خارج در ایران و کشور محل اقامت، تقدیر از مشارکت‌های مهم هموطنان در زمینه های مختلف، برنامه‌های ویژه برای فرزندان هموطنان مقیم به خصوص راه اندازی کلاس های آموزش زبان فارسی و تلاش برای رفع نیازها و مشکلات و رسیدگی فوری به آنها از جمله برنامه هایی هستند که در این زمینه باید صورت گیرد.

پورپزشک ایرانیان خارج از کشور را به عنوان سفیران فرهنگی و حامیان منافع ملی در صحنه بین‌المللی دانست و گفت: اگر ایرانیان خارج از کشور احساس تعلق و مشارکت واقعی داشته باشند و احساس نکنند مشارکت آنان جنبه ابزاری و مقطعی دارد ، به‌طور طبیعی به سفیران فرهنگی و حامیان منافع ملی ایران بدل خواهند شد. چنانچه در جریان جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی  و تهدید منافع ملی کشور دیدیم که بخش قابل توجهی از هموطنان مقیم خارج از کشور همراه  و همصدا با هموطنان داخلی اتحاد و همبستگی خود را نشان دادند و حمایت خود را از سرزمین و منافع ملی به صورت های مختلف ابراز کردند

وی ادامه داد: حضور هموطنان مقیم خارج از کشور، با توجه به گستردگی و نفوذشان در حوزه‌های علمی، اقتصادی، هنری، رسانه‌ای و اجتماعی، ظرفیت بی‌نظیری برای تقویت قدرت نرم ایران و پیشبرد منافع ملی در صحنه بین‌المللی دارد. برای بهره‌گیری مؤثر از این ظرفیت، تقویت هویت و پیوند با وطن، حمایت از انجمن‌ها و مراکز فرهنگی ایرانی، برگزاری رویدادهای فرهنگی، هنری و علمی که یادآور ریشه‌های ایرانی و ارزش‌های ملی باشد، تسهیل ارتباط نسل دوم و سوم ایرانیان مهاجر با زبان فارسی، تاریخ و فرهنگ ایران، استفاده از ظرفیت اساتید، پژوهشگران و هنرمندان ایرانی مقیم خارج برای ارائه تصویر علمی و فرهنگی پیشرفته از ایران، بهره‌گیری از ظرفیت سرمایه‌گذاران و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور برای سرمایه‌گذاری مشترک در ایران، بهره گیری از مشارکت  هموطنان در تصویرسازی مثبت از ایران، تقویت فعالیت‌های ایرانیان موفق در رسانه‌های بین‌المللی، سینما، ادبیات و ورزش برای نمایش تصویر انسانی و پیشرفته از ایران و ....

رایزن فرهنگی ایران در صربستان با اشاره به راهکارهایی برای تعامل سازنده با این جامعه و رفع دغدغه‌های آن‌ها در ابعاد سیاسی و اجتماعی ابراز کرد: تعامل سازنده وقتی ممکن می‌شود که هموطنان مقیم خارج از کشوراحساس کنند شهروند درجه‌دو نیست، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از ملت ایران است و دغدغه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی‌اش شنیده و پاسخ داده می‌شود.

پورپزشک افزود: بنابراین دعوت به همکاری ایرانیان خارج از کشور و یا فراخوان دادن برای بازگشت به کشور کافی نیست؛ بلکه باید دغدغه‌ها و نیازهای جامعه ایرانیان خارج از کشور را شناخت و برای تعامل سازنده سازوکارهای مشخص داشت.

ایرانیان خارج از کشور می‌توانند نماد عمق نفوذ فرهنگی و تمدنی ایران فراتر از مرزها باشند

وی درباره اهمیت اعتمادسازی و رفع سوءظن‌ها در ایرانیان خارج از کشور، گفت: با شنیدن صدای آن‌ها از طریق ایجاد کانال‌های رسمی برای بیان دیدگاه‌ها و مشکلات ایرانیان خارج از کشور و پرهیز از نگاه امنیتی، امر اعتمادسازی صورت خواهد گرفت چرا که بسیاری از ایرانیان مهاجر به دلیل فضای بی‌اعتمادی سیاسی، از همکاری مستقیم با نهادهای دولتی هراس دارند. باید رویکرد حمایتی جایگزین شود. همچنین شفافیت در سیاست‌ها به منظور اعلام روشنِ برنامه‌ها و اولویت‌ها برای دیاسپورا تا احساس مشارکت واقعی داشته باشند، ضروری است.

پورپزشک همچنین رسیدگی به مسائل اجتماعی و فرهنگی در حوزه هایی مانند گذرنامه و هویت، زبان و فرهنگ، رویدادهای مشترک و پاسخگویی سریع‌تر به مشکلات اداری و کنسولی و حقوقی را تاثیرگذار دانست و ادامه داد: در این زمینه باید تسهیل روابط اقتصادی و علمی از جمله معافیت‌های مالیاتی یا مشوق‌های ویژه برای سرمایه‌گذاری ایرانیان مقیم خارج، حمایت از پروژه‌های استارتاپی مشترک میان داخل و خارج و برنامه‌های تبادل علمی و فرصت‌های مطالعاتی برای نخبگان ایرانی خارج از کشور باید صورت گیرد.

رایزن فرهنگی ایران در صربستان درباره نقش ایرانیان خارج از کشور در ایجاد همدلی و همبستگی در کشور ابراز کرد: ایرانیان خارج از کشور می‌توانند نماد عمق نفوذ فرهنگی و تمدنی ایران فراتر از مرزها باشند؛ موفقیت‌ها و تجربه‌های آنان در جهان، سرمایه‌ای برای ایجاد حس افتخار، امید و انسجام در میان مردم داخل کشور است. شرط آن، ایجاد اعتماد متقابل و باز کردن مسیرهای واقعی مشارکت برای آنان است.

وی ادامه داد: هموطنان ما در خارج از کشور نقش مهمی در تقویت همدلی و همبستگی ملی دارند. آنها  با پاسداشت زبان، هنر، موسیقی و آیین‌های ایرانی در خارج، پیوند هویتی خود با کشور را حفظ می‌کنند و این حس تعلق را به نسل‌های بعد منتقل می‌سازند.وقتی موفقیت‌های علمی، ورزشی و هنری آن‌ها در جهان مطرح می‌شود، نوعی افتخار مشترک ملی در داخل ایجاد می‌کند که به وحدت اجتماعی کمک می‌کند.

پورپزشک همچنین گفت: نخبگان ایرانی خارج از کشور می‌توانند با انتقال تجربه و دانش خود به داخل، سرمایه فکری مشترک ایجاد کنند. پروژه‌های علمی مشترک بین دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی داخل و خارج، شبکه‌ای از همکاری ملی به‌وجود می‌آورد که فراتر از مرزهاست.

رایزن فرهنگی ایران در صربستان با تاکید بر اینکه ایرانیان خارج با روایت مثبت از ایران و مقابله با تصویرسازی‌های منفی، اعتمادبه‌نفس جمعی در میان مردم تقویت می‌کنند، افزود: فعالیت‌های خیریه و اجتماعی آن‌ها (مثلاً کمک به هم‌میهنان در بحران‌ها یا بلایای طبیعی) حس همبستگی ملی را تقویت می‌کند.سرمایه‌گذاری‌های ایرانیان خارج در کشور می‌تواند احساس امید و همدلی اجتماعی ایجاد کند، چون مردم نتیجه حمایت هم‌میهنان خارج را در زندگی روزمره می‌بینند.ایجاد فرصت‌های شغلی از سوی آن‌ها به کاهش نابرابری و افزایش انسجام اجتماعی کمک می‌کند.

پورپزشک همچنین بیان کرد: اگر ایرانیان خارج از کشور در فرآیندهای سیاسی و گفت‌وگوهای ملی مشارکت داده شوند، می‌توانند پل ارتباطی میان دیدگاه‌های مختلف باشند. تأکید آن‌ها بر ارزش‌های مشترک (مانند استقلال، عدالت، پیشرفت علمی و فرهنگی) به کاهش شکاف‌های داخلی و تقویت هویت ملی کمک می‌کند.

روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی